1-
ਪੰਨਾ ਨੰ. 1- 10 ਤਕ |
ਜਾਪ |
ਇਹ ਰਚਨਾ ਨਿਤਨੇਮ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਗਿਆਨ
ਪ੍ਰਬੋਧ ਅਤੇ ਬਚਿਤੱਰ ਨਾਟਕ ਆਦਿਕ ਇਸੇ ਕਵੀ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੇ, ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਰਚਨਾ ਲਿਖੀ
ਹੈ। |
2-
ਪੰਨਾ ਨੰ. 11 ਤੋਂ 38 ਤਕ |
ਤਵਪ੍ਰਸਾਦ ਸਵੈਯੇ
|
ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ “ਸੀਹਾ” ਨੁੰ ਇਟਲੀ ਦੀ
ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਸਿਆ ਗਇਆ ਹੈ, ਤੇ ਕਬਿਤ (ਪੰਨਾ 38) ਬਾਕੀ
ਰਚਨਾ ਕਿਸੇ ਦੀ ਉਸਤੱਤ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। |
3- ਪੰਨਾ
ਨੰ
39
ਤੋਂ
119 ਤਕ |
ਬਚਿਤ੍ਰ
ਨਾਟਕ |
ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ 80
ਪੰਨਿਆਂ
ਦੀ ਪੋਥੀ
ਇਸੇ
ਨਾਮ ਤੋਂ
ਪ੍ਰਚਲਿਤ
ਸੀ,
ਜਿਸ
ਵਿੱਚ
ਹੋਰ
ਰਚਨਾਵਾਂ
ਜੋੜੀਆਂ
ਜਾਂਦੀਆਂ
ਰਹੀਆਂ
ਅਤੇ
ਇਹ ਅਖੌਤੀ
ਦਸਮ
ਗੁਰੂ
ਗ੍ਰੰਥ
ਬਣ
ਗਇਆ। ਇਹ
ਰਚਨਾਂ
“ਕਾਲ”
ਦੇਵਤੇ
ਦੀ ਉਸਤੱਤ
ਤੋਂ
ਸ਼ੁਰੂ
ਹੁੰਦੀ
ਹੈ ਅਤੇ
“ਦੇਵੀ
ਜੁ
ਕੀ ਉਸਤੱਤ“
ਨਾਲ
ਸਮਾਪਤ
ਹੁੰਦੀ
ਹੈ। ਗੁਰਮਤ
ਸਿਧਾਤਾਂ
ਅਤੇ
ਗੁਰੂ
ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ
ਦੀ
ਕਸਵੱਟੀ
'ਤੇ
ਇਹ ਰਚਨਾ
ਸਿੱਖਾਂ
ਦੇ
ਕਿਸੇ
ਕੰਮ
ਦੀ ਨਹੀਂ
ਹੈ। ਨਾ
ਤਾਂ
ਸਿੱਖਾਂ
ਦਾ
“ਕਾਲ”
ਦੇਵਤੇ
ਨਾਲ
ਕੋਈ
ਸੰਬੰਧ
ਹੈ ਅਤੇ
ਨਾ
ਹੀ
ਕੋਈ
ਸਿੱਖ
ਕਿਸੇ
ਦੇਵੀ
ਦੀ ਉਸਤਤ
ਕਰਦਾ
ਹੈ। ਚੰਡੀ
ਕੀ ਵਾਰ
ਵੀ
ਇਸੇ
ਰਚਨਾ
ਵਿੱਚ
ਹੈ,
ਜੋ
ਦੁਰਗਾ
ਦੇਵੀ
ਦੀ
ਉਸਤਤਿ
ਅਤੇ
ਦੁਰਗਾ
ਦੇਵੀ
ਦਾ
ਅਸੁਰਾਂ
ਨਾਲ
ਯੁਧ
ਦਾ
ਵਰਨਣ
ਹੈ।
ਦੇਵੀ
ਦੇਵਤਿਆਂ
ਦਾ
ਗੁਰੂ
ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ
ਖੰਡਨ
ਕਰਦੇ
ਹਨ।
ਇਸ
ਰਚਨਾ
ਵਿੱਚ
ਦੇਵੀ
ਦੇਵਤਿਆਂ
ਦੀ
ਉਸਤਤਿ
ਅਤੇ
ਉਨਾਂ
ਦੇ
ਯੁਧਾਂ
ਦਾ
ਵਰਨ
ਹੈ।
ਸਿੱਖਾਂ
ਨੂੰ
ਇਨਾਂ
ਤੋਂ
ਕੀ
ਲੈਣਾ
ਹੈ? |
4- ਪੰਨਾ ਨੰ 119 ਤੋਂ 127 ਤਕ
|
ਗਿਆਨ
ਪ੍ਰਬੋਧ |
ਇਸ ਰਚਨਾ ਵਿੱਚ
ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਡੀਆਂ ਗੱਪਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ
ਨੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਕਈ ਆਲੋਚਕ “ਗਿਆਨ ਗਪੋੜ”
ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਯਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਉਹ ਗੱਪਾਂ
ਹਾਂਕੀਆਂ ਗਇਆਂ ਨੇ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੱਸ ਹੱਸ ਕੇ ਢਿਡ ਪੀੜ ਹੋਣ ਲਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਰਚਨਾਂ ਅਤੇ ਜਾਪ ਇਕੋ ਕਵੀ ਦੀਆਂ ਲਿਖਿਆ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। |
5-
ਪੰਨਾ ਨੰ
155 ਤੋਂ
669 ਤਕ |
ਚੌਬੀਸ
ਅਵਤਾਰ |
ਇਹ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੰਮ
ਦੀ ਰਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਚੌਵ੍ਹੀ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦਾ
ਜਿਕਰ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ,
ਸੂਰਜ
ਅਤੇ ਬਾਲਮੀਕੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਵਤਾਰ ਕਹਿਆ
ਗਇਆ
ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਂ ਅਵਤਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤਿ
ਦੀ
ਅਸ਼ਲੀਲ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਅਤੇ ਵ੍ਰਿਤਾਂਤ
ਹਨ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਨਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਨਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ
ਸਿਖਿਆ
ਇਨਾਂ ਅਵਤਾਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਆਪ ਹੋ
ਆਇਆ
ਹੈ ਅਤੇ ਜੇੜ੍ਹਾ ਸੂਰਜ ਅੱਗ ਦਾ ਗੋਲਾ ਹੈ, ਉਨਾਂ ਨੂੰ
ਅਵਤਾਰ ਦਸਿਆ ਗਇਆ ਹੈ। |
6-
ਪੰਨਾ
ਨੰ
709
ਤੋਂ
710 ਤਕ |
ਰਾਮਕਲੀ
ਪਤਸ਼ਾਹੀ
10 |
ਇਸ ਵਿੱਚ
ਕੁਝ
ਉਸਤਤਿ
ਦੇ
ਸ਼ਬਦ
ਹਨ
ਜੋ
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨਾਲੋਂ
ਵਖਰੀ
ਭਾਸ਼ਾ
ਅਤੇ
ਸ਼ੈਲੀ
ਵਿੱਚ ਹਨ। |
7- ਪੰਨਾ
ਨੰ 712 ਤੋਂ 716 ਤਕ |
33 ਸਵੈਯੇ |
ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣੀ ਕਰਮਕਾਂਡਾਂ ਦੀ
ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਲਿਖਾਰੀ “ਕਾਲ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ” ਦਾ ਉਪਾਸਕ
ਹੈ, ਜੈਸਾ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਹਿਰ ਹੈ। ਅਘੌਰੀ ਤਾਂਤ੍ਰਿਕ ਹੁੰਦੇ
ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਕਾਲ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੇਦਾਂ ਸ਼ਾਸ਼ਤ੍ਰਾਂ ਅਤੇ ਕਿਸਨ
ਬਿਸਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ। ਇਨਾਂ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਭੰਗ, ਅਫੀਮ ਅਤੇ ਮਦਿਰਾ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦਾ ਹੈ,
ਅਤੇ ਨੰਗਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਖੂਨ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਕਈ
ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ
ਆਉਂਦਾ ਹੈ। |
8- ਪੰਨਾ
ਨੰ 717 ਤੋਂ 743 ਤਕ |
ਸ਼ਸ਼ਤ੍ਰ ਨਾਮ
ਮਾਲਾ |
ਇਸ ਵਿੱਚ ਚਾਕੂ, ਕਰਦਾਂ,
ਛੁਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾਨਾਂ ਆਦਿਕ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪੀਰ (ਗੁਰੂ) ਕਹਿਆ ਗਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਵਰਨਣ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਤੋਪ, ਬੰਦੂਕ ਅਤੇ ਮਿਸਾਇਲ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ
ਹੈ। ਇਨਾਂ ਸ਼ਸ਼ਤਰਾਂ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਇਕ ਪੀਰ (ਗੁਰੂ) ਦੇ
ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ
ਉਲਟ ਹੈ। |
9- ਪੰਨਾ
ਨੰ 809 ਤੋਂ 1388 ਤਕ |
ਚਰਿਤ੍ਰੋ
ਪਾਖਿਯਾਨ |
ਇਹ ਰਚਨਾ ਦੁਰਗਾ ਦੇਵੀ
ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਅਤਿ ਅਸ਼ਲੀਲ ਅਤੇ ਨੰਗੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ
ਵਿੱਚ ਕਾਮ ਖੇਡਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਹਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਨਾਂ ਵਿੱਚ
ਪੁਰਖ ਅਤੇ ਇਸਤਰੀ ਦੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਫੂਹੜ ਅਤੇ ਅਸ਼ਲੀਲ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਆਨ
ਕੀਤਾ ਗਇਆ ਹੈ। ਪੋਸਤ, ਹਫੀਮ ਅਤੇ ਭੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫ੍ਰੀ ਸੈਕਸ ਵਲ
ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਇਆ ਹੈ। ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਮੁਨਣ ਅਤੇ ਵਿਭਚਾਰੀ ਬਨਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ
ਇਸਤਰੀ ਜਾਤਿ ਨੂੰ ਇਕ ਵੇਸ਼ਵਾ ਅਤੇ ਚਰਿਤ੍ਰਹੀਣ ਪ੍ਰਾਣੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤਾ
ਗਇਆ ਹੈ। 579 ਪੰਨਿਆਂ ਵਾਲੀ ਇਸ ਅਤਿ ਦੀ ਅਸ਼ਲੀਲ ਰਚਨਾਂ ਵਿੱਚ 404 ਚਰਿਤ੍ਰ ਹਨ। 404
ਵੇਂ ਚਰਿਤ੍ਰ ਵਿੱਚ 405 ਪੌੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨਾਂ ਵਿੱਚ
377 ਵੀ ਪੌੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਿਤਨੇਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਦਿਤੀ ਗਈ ”ਕਬਿਉ ਬਾਚ ਬੇਨਤੀ
ਚੌਪਈ” ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ 405 ਵੀ ਪੌੜ੍ਹੀ ਤੇ ਇਸ ਰਚਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ
ਹੈ। ਨਿਤਨੇਮ ਦੇ ਗੁਟਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪੌੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਬਦਲ ਕੇ 1, 2, 3
ਆਦਿਕ ਕਰ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤਲੀਆਂ 402 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 405 ਤਕ, ਤਿਨ ਪੌੜ੍ਹੀਆਂ ਗਾਇਬ
ਕਰ ਦਿਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਅਲਾਵਾਂ ਇਸ ਰਚਨਾਂ ਉੱਤੇ “ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ 10 “ ਲਿੱਖ ਦਿਤਾ
ਗਇਆ ਹੈ ਜੋ, ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। |
10- ਪੰਨਾ 1389 ਤੋਂ 1428 ਤਕ |
ਜਫਰਨਾਮਾਂ
ਅਤੇ ਹਿਕਾਯਤਾਂ |
ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਇਆ
ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਹ ਖੱਤ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਔਰੰਗਜੇਬ
ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਆਉਂਦੀ ਨਹੀਂ। ਜਦੋਂ ਫਾਰਸੀ
ਪੜ੍ਹਾਂਗਾ ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਅਧਿਐਨ ਕਰਕੇ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਦਸਾਂਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕੀ ਚੀਜ ਹੈ। |
ਇਤਿ
ਸ਼੍ਰੀ
ਬਚਿਤ੍ਰ
ਨਾਟਕੇ,
ਕੂੜ
ਕਿਤਬ
ਸਮਾਪਤਮ॥
ਕੂੜ
ਇਸ
ਲਈ
ਕਿ,
ਇਸ
ਵਿੱਚ
ਨਾ
ਤਾਂ
ਕਿਤੇ
ਗੁਰੂ
ਨਾਨਕ
ਨਾਮ
ਦੀ
ਮੁਹਰ
ਨਾਲ
ਕੋਈ
ਰਚਨਾ
ਸਮਾਪਤ
ਹੁੰਦੀ
ਹੈ,
ਅਤੇ
ਨਾ
ਹੀ
ਗੁਰੂ
ਗ੍ਰੰਥ
ਸਾਹਿਬ
ਜੀ
ਵਾਂਗ
ਮਹਲਾ
1,
ਮਹਲਾ
2
ਆਦਿਕ
ਨਾਲ
ਹੀ
ਕੋਈ
ਰਚਨਾ
ਸ਼ੁਰੂ
ਹੁੰਦੀ
ਹੈ।
ਇਸ
ਕਿਤਾਬ
ਵਿੱਚ
ਬਹੁਤੀਆਂ
ਰਚਨਾਵਾਂ
“ਕਵੀ
ਸਿਯਾਮ”
ਦੀਆਂ
ਹਨ,
ਜਿਸਦਾ
ਨਾਮ
ਇਨਾਂ
ਵਿੱਚ
380
ਤੋਂ
ਵੱਧ
ਵਾਲ
ਵਰਤਿਆ
ਗਇਆ
ਹੈ।
"ਮਹਲਾ"
ਸ਼ਬਦ
ਦੀ
ਥਾਂ
'ਤੇ
ਗੁਰੂ
ਗ੍ਰੰਥ
ਸਾਹਿਬ
ਨਾਲੋ
ਅੱਡ
“ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ
10”
ਦੀ
ਵਰਤੋਂ
ਕੀਤੀ
ਗਈ
ਹੈ,
ਅਤੇ
ਅਨਮਤਿ
ਦੇ
ਬੇਲੋੜੇ
ਮਿਥਹਾਸ
ਦੀਆਂ
ਅਤੇ
ਅਸ਼ਲੀਲ
ਕਹਾਣੀਆਂ
ਨਾਲ
ਪੂਰਾ
ਗ੍ਰੰਥ
ਭਰਿਆ
ਪਇਆ
ਹੈ। |