ਦੇਹ ਸਿਵਾ ਬਰ ਮੋਹਿ ਇਹੈ
ਸੁਭ ਕਰਮਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੋਂ ॥ ਨ ਡਰੋਂ ਅਰਿ ਸੋ ਜਬ ਜਾਇ ਲਰੋਂ ਨਿਸਚੈ
ਕਰ ਅਪਨੀ ਜੀਤ ਕਰੋਂ ॥
ਅਰੁ ਸਿਖ ਹੋਂ ਆਪਨੇ ਹੀ ਮਨ ਕੌ ਇਹ ਲਾਲਚ ਹਉ ਗੁਨ ਤਉ ਉਚਰੋਂ ॥ ਜਬ ਆਵ ਕੀ
ਅਉਧ ਨਿਦਾਨ ਬਨੈ ਅਤ ਹੀ ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਜੂਝ ਮਰੋਂ ॥231॥
(ਚੰਡੀ ਚਰਿੱਤ੍ਰ ਉਕਤਿ ਬਿਲਾਸ ਬੰਦ ਨੰਬਰ 231 ਪੰਨਾਂ 99)
ਇਹ
ਸਵੱਯੇ ਦੀ ਪੰਕਤੀ ‘ਰਨ ਮੈ ਤਬ ਜੂਝ ਮਰੋਂ’ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ
ਕਿ ਇਹ ਪੰਕਤੀ ਕੌਣ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਇਸੇ ਤੋਂ ਹੀ ਇਸ ਰਚਨਾ ਦੇ ਲਿਖਾਰੀ ਦਾ
ਨਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਣਾ ਹੈ। ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਦੋ ਸਵੱਯਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਯਾਮ ਕਵੀ
‘ਰਨ ਵਿੱਚ ਜੂਝ ਕੇ ਮਰਨ’ ਦੀ ਗੱਲ 3
ਵਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪੰਕਤੀ ਹੀ
‘ਦੇਹ ਸਿਵਾ ਬਰ’ ਵਾਲ਼ੇ ਸਵੱਯੇ ਦੀ ਰੱਟ
ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵੈਯਾ ॥ ਪੰਨਾਂ 495, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਤਾਰ
ਵਿੱਚੋਂ
ਹੇ ਰਵਿ ਹੇ ਸਸਿ ਹੇ
ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਮੇਰੀ ਅਬੈ ਬਿਨਤੀ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ ॥
ਅਉਰ ਨ ਮਾਂਗਤ ਹਉ ਤੁਮ ਤੇ ਕਛੁ ਚਾਹਤ ਹਉ ਚਿਤ ਮੈ ਸੋਈ ਕੀਜੈ ॥
ਸ਼ੱਤ੍ਰਨ ਸਿਉ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਭੀਤਰ ਜੂਝ
ਮਰੋ ਕਹਿ ਸਾਚ ਪਤੀਜੈ ॥
ਸੰਤ ਸਹਾਇ ਸਦਾ ਜਗ ਮਾਇ
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ
ਸਯਾਮ ਇਹੈ
ਬਰੁ ਦੀਜੈ ॥1900॥
ਜਉ ਕਿਛੁ ਇੱਛ ਕਰੋ ਧਨ ਕੀ ਤਉ ਚਲਯੋ ਧਨੁ ਦੇਸਨ
ਦੇਸ ਤੇ ਆਵੈ ॥
ਅਉ ਸਭ ਰਿੱਧਨ ਸਿੱਧਨ ਪੈ ਹਮਰੋ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਹੀਯਾ ਲਲਚਾਵੈ ॥
When I wish
for the wealth, it comes to me from my country and from
abroad; I have no temptation for any miraculous powers;
ਅਉਰ ਸੁਨੋ ਕਛੁ ਜੋਗ ਬਿਖੈ
ਕਹਿ ਕਉਨ ਇਤੋ ਤਪ ਕੈ ਤਨੁ ਤਾਵੈ ॥
ਜੂਝ ਮਰੋ ਰਨ ਮੈ ਤਜਿ ਭੈ ਤੁਮ ਤੇ
ਪ੍ਰਭ ਸਯਾਮ ਇਹੈ ਬਰੁ ਪਾਵੈ ॥1901॥
The science of Yoga is of no use to me; because
spending time on that, there is no useful realization from
the physical austerities; O goddess! I beg for this boon
from Thee that I may fearlessly fall a martyr in the
battlefield.1901.
ਪੰਨਾਂ 570 ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਵਤਾਰ
ਛਤ੍ਰੀ ਕੋ ਪੂਤ ਹੌ ਬਾਮਨ ਕੋ ਨਹਿ
ਕੈ ਤਪੁ ਆਵਤ ਹੈ ਜੁ ਕਰੋ ॥
ਅਰੁ ਅਉਰ ਜੰਜਾਰ ਜਿਤੋ ਗ੍ਰਹਿ ਕੋ ਤੁਹਿ ਤਿਆਗ ਕਹਾ ਚਿਤ ਤਾ ਮੈ ਧਰੋ ॥
I am the son of a Kshatriya
and not of a Brahmin who may instruct for performing severe
austerities; how can I absorb myself in the embarrassments
of the world by leaving you;
ਅਬ ਰੀਝ ਕੈ ਦੇਹੁ ਵਹੈ
ਹਮ ਕਉ ਜੋਊ ਹਉ ਬਿਨਤੀ ਕਰ ਜੋਰ ਕਰੋ ॥
ਜਬ ਆਉ ਕੀ ਅਉਧ ਨਿਦਾਨ ਬਨੈ ਅਤਿਹੀ ਰਨ
ਮੈ ਤਬ ਜੂਝ ਮਰੋ ॥2489॥
Whatever request I am making
with my folded hands, O goddess! kindly be graceful and
bestow this boon on me that when ever my end comes, then I
may die fighting in the battlefield. 2489