Main News Page

ਬਾਬਾ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘਦਾ ਬੱਚਪਨ ਦਾ ਮਿੱਤਰ ਸੀ ਪੰਜਾਬ। ਬਾਬਾ ਅਕਸਰ ਉਸ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਜਦ ਵੀ ਬਾਬੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਹਾਲ-ਹਵਾਲ ਪੁੱਛਣਾ ਤਾਂ ਉਸ ਕਹਿਣਾ, ‘ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ’।

ਦਰਅਸਲ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਬੜੇ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ‘ਮਹਾਰਾਜ’ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਿਹਾ, ਉਹ ਕੰਨ ‘ਚ ਫੂਕ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਟੇਟੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਥੇ ਉਹ ਮਹਾਰਾਜ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾ ਲਈ ਸੰਬੋਧਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ ‘ਮਹਾਰਾਜ’ ਬਿਆਸ ਜਾ ਬੈਠਾ ਸੀ।

ਕਮਜੋਰ ਬੰਦੇ ਪਰ ਕਾਹਨੂੰ ਕਿਤੇ ਇੱਕ ਥਾਂ ਟਿੱਕਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ‘ਮਹਾਰਾਜ’ ‘ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ’ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ! ਬਾਬੇ ਨੇ ਗੱਲ ਗੌਲੀ ਨਾ।

ਬਾਬਾ ਜਦ ਪੰਜਾਬ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਦਲੇ ਹੋਏ ਲਫਜਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਆਈ, ਜਦ ਉਹ ਉਸਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਪਾਈ ਹੋਈ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਕੋਠੀ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਹੁਣ ਕੇਵਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਾਈ, ਬਲਕਿ ਬਕਾਇਦਾ ਇੱਕ ‘ਆਸਣ’ ਲਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ‘ਪ੍ਰਤੱਖ’ ਬੈਠਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਤੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦੂਜਾ ‘ਆਸਣ’ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਰੀਵਾਰ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।

ਬਾਬੇ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਦ ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਕੋਲੋਂ ਰਹਿ ਨਾ ਹੋਇਆ ਤਾ ਬਾਬਾ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਹੋਰ ਤਾਂ ਸਭ ਠੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਆਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਵਾਲੀ ਮੂਰਤੀ ਤੈਂ ਗਲਤ ਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਇਥੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਦੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ।

ਉਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀ ਹਰਜ ਹੈ ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਮਹਾਨ ਸਪੁੱਤਰ ਸੀ ਪਰ ਤੇਰਾ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਮੱਤਲਬ?

ਕਿਉਂਕਿ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਤੇਰੇ ਇਸ ਬਾਬਾ ਜੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਬਹੁਤ ਖਾਂਦਾ ਸੀ।

ਉਹ ਕਿਵੇਂ? ਉਸ ਅਪਣੀ ਤਲਖੀ ਮਹਿਮਾਨ ਸਮਝ ਕੇ ਦਬਾ ਲਈ।

ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਗੁਰੂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਕੰਮ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਹੀ ਰਿਹਾ।

ਉਹ ਤਾਂ ਨਾ ਬੋਲਿਆ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਬੋਲ ਪਈ।

ਭਾਜੀ! ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਸਪੁੱਤਰ ਸੀ?

ਸਪੁੱਤਰ ਕੀਹਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ?

ਜਿਹੜਾ ਬਾਪ ਦੇ ਆਖੇ ਲਗੇ।

ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਕੀ ਲਗਿਆ?

ਕਿਵੇਂ ਨਹੀ?

ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਜੋਗੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਚੋਂ ਸਵਾਹ ਕੱਢੀ ਪਰ ਉਹੀ ਸਵਾਹ ਚੁੱਕ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਅਪਣੇ ਸਿਰ ਪਾ ਲਈ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੇਰਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨਣ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖ ਗ੍ਰਹਿਸਤੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ, ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਾਪੂ ਮੈਂ ਨਹੀ ਮੰਨਦਾ ਤੇਰੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਇੰਝ ਹੀ ਛੜਾ-ਛਾਂਟ ਹੀ ਚਲਾਂਗਾ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੇਰਾ ਸਿੱਖ ਕਿਰਤੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵਿਹਲੜ ਨਿਖੱਟੂ ਰਹਿਣ ‘ਚ ਯਕੀਨ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ, ਸੋ ਮੈਂ ਨਹੀ ਮੰਨਦਾ ਬਾਪੂ ਤੇਰੀ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਮ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਾਗੂੰ ਰਹਿ, ਪਰ ਉਸ ਕਿਹਾ ਬਾਪੂ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਸਾਹਵੇਂ ਲੰਗੋਟੀ ਪਾ ਕੇ ਨੰਗ ਫਿਰਾਗਾਂ ਤੂੰ ਲਾ ਜੋਰ ਅਪਣਾ। ਬਾਬਾ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਿੱਖ ਸੋਹਣਾ ਜੂੜਾ ਰੱਖੇ, ਕੇਸ ਸਾਫ ਸੁਥਰੇ ਰੱਖੇ, ਸਿਰ ਤੇ ਦਸਤਾਰ ਸਜਾਵੇ, ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਪਰ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਕਹਿਣ ਲਗਾ ਬਾਪੂ ਮੈਂ ਜਟਾਂ ਰੱਖ ਕੇ ਸਿਰ ‘ਚ ਸਵਾਹ ਪਾ ਕੇ ਜੂਆਂ ਪਵਾਈ ਫਿਰਦਾ ਹੀ ਚੰਗਾ, ਹਾਂ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੀ ਸ਼ਾਨ ਨਹੀ ਚਾਹੀਦੀ।

ਤੇ ਸੱਤੇ ਬਲਵੰਡੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਪਿਆ ਕਿ ਇਹਨਾ ਪੁੱਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਕਿਹਾ ਕੌਲ ਨਹੀ ਪਾਲਿਆ ਯਾਨੀ ਬੱਚਨ ਨਹੀ ਮੰਨਿਆ ਤੇ ਆਕੀ ਤੇ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਖੋਟੇ ਤੇ ਬੇਈਮਾਨ ਹੋ ਕੇ ਫਿਰਦੇ ਰਹੇ।

ਕੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ‘ਚ ਇਹ ਹੈ?

ਪਤਨੀ ਉਸ ਦੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਬਾਬਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਲੋਕ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।

ਪਰ ਯਾਰ ਬਾਬਾ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੀ ਮੇਲ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨਾਲ? ਬਾਬੇ ਦਾ ਮਿੱਤਰ ਹੁਣ ਅਪਣੇ ‘ਬਾਬੇ’ ਨੂੰ ਤਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਬਚਾਉਂਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਮੇਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀ? ਚਲ ਮੇਲ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਆਂ। ਜੋ ਬੱਚਨ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਲਈ ਸਨ, ਉਹੀ ਬਾਬੇ ਨੰਦ ਸਿੰਘ ਲਈ ਕੀ ਨਹੀ ਸਨ? ਜੇ ਗੁਰੂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੂੰ ਨਕਾਰਿਆ, ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਬਾਬੇ ਦੇ ਬਿਨਾ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਥਾਲ ਕਿਵੇਂ ਛੱਕਦੇ ਰਹੇ? ਗੁਰੂ ਨੇ ਜੇ ਕਿਹਾ ਸਿੱਖ ਗ੍ਰਹਿਸੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਬਾਬੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਾਬਾ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਗ੍ਰਿਸਤੀ ਚੋਂ ਕੀ ਲੈਂਣਾ, ਆਪਾਂ ਛੜੇ-ਛਾਂਟ ਹੀ ਭਲੇ, ਨਾ ਹਿੰਗ ਲੱਗੇ ਨਾ ਫੜਕੜੀ ਰੰਗ ਚੋਖਾ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਆਪ ਹਲ ਵਾਹ ਕੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲੰਗਰ ਪ੍ਰਥਾ ਚਲਾਈ, ਪਰ ਤੇਰੇ ਬਾਬੇ ਕਿਹਾ ਕਿਹੜਾ ਲੰਗਰ? ਤੂੰ ਲੰਗਰ ਕਹਿੰਨਾ ਮੈਂ ਇਥੇ ਅੱਗ ਵੀ ਨਹੀ ਬਲਣ ਦੇਣੀ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਿੱਖ ਕ੍ਰਿਤੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਬਾਬਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਕਿਹੜਾ ਹੱਲ ਦਾ ਮੁੰਨਾ ਫੜੀ ਤਤਾ-ਠੱਠਾ ਕਰੇ, ਤੇ ਸੜਦੀ ਦੁਪਹਿਰ ਝੋਨੇ ਚੋਂ ਲਿੱਧਣ ਕੱਢਦਾ ਜੋਕਾਂ ਲਵਾਵੇ, ਫਿਰਦੇ ਬਥੇਰੇ ਕਮਲੇ ਪੱਕੀਆਂ ਭੇਜਣ ਵਾਲੇ ਤੂੰ ਕਿਰਤ ਅਪਣੀ ਅਪਣੇ ਕੋਲੇ ਰੱਖ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬੇਜਾਨ ਮੂਰਤੀਆਂ ਪੂਜਣ ਵਾਲਾ ਹਿੰਦੂ ਅੰਨਾ ਤੇ ਮੁਗਧ ਗਵਾਰ ਹੈ ਪਰ ਬਾਬਿਆਂ ਕਿਹਾ ਬਾਬਾ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਹੀ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੂਰਤੇ ਨਾ ਸਜਾਏ ਤਾਂ ਆਖੀਂ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਭੋਗ ਲਵਾਉਂਣ ਵਾਲੇ ਠੱਗੀ ਮਾਰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਯਾਨੀ ਮੁੜ ਆਪ ਖਾ ਜਾਂਦੇ, ਪਰ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਛਾਰ ਮੱਤਲਬ ਸਵਾਹ ਹੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਤੇਰੇ ਬਾਬੇ ਕਿਹਾ ਪੈਂਦੀ ਤੇ ਪਈ ਜਾਵੇ ਪਰ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਹੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਭੋਗ ਲਵਾਵਾਂਗਾ ਤੇ ਤੁੜਕਿਆਂ ਵਾਲਾ ਥਾਲ ਆਪ ਛਕਾਂਗਾ। ਗੁਰੂਆਂ ਕਿਹਾ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਝੁੱਲਣਗੇ ਦੂਰੋਂ ਅਵਾਜਾਂ ਪੈਣਗੀਆਂ ਕਿ ਔਹ ਮੇਰੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਦਰ ਹੈ ਨਾਲੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਿਉਂਦੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀਆਂ। ਪਰ ਮਿੱਤਰਾ! ਤੇਰੇ ਬਾਬੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਨਹੀ ਲਾਉਂਦਾ ਤੇਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮੈਂ ਬਿਨਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਹੀ ਚੰਗਾ, ਤੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਕਹਿੰਨਾ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਨਾਂ ਤੇ ਅਪਣੀ ਮੜ੍ਹੀ ਵੀ ਨਾ ਬਣਨ ਦੇਵਾਂ ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਡੇਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਨਹੀ ਬਲਕਿ ਠਾਠ ਰੱਖਾਂਗਾ ਠਾਠ।

ਤੇ ਭਰਾ ਦੱਸ ਇਹਨਾਂ ‘ਪੂਜਯ ਮਹਾਂਪੁਰਖਾਂ’ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨਾਲ ਨਹੀ ਫਿੱਟ ਬੈਠਦੀ?

ਉਨ੍ਹੀਂ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਚਾਹ ਪਿਆ ਕੇ ਦਫਾ ਕੀਤਾ, ਤੇ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਬਾਬਾ ਪੰਜਾਬ ਰਿਹਾ ਉਸ ਨਾ ਫੋਨ ਕੀਤਾ ਨਾ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਤੱਰਦਦ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਮੂਰਤੀਆਂ ਉਸ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਚੁੱਕ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਹੁਣ ਨਵਾਂ ‘ਮਹਾਰਾਜ’ ਕਿਹੜਾ ਸੀ!!

ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸੱਧੇਵਲੀਆ